کشور پهناور هند، در جنوب قاره آسیا واقع گردیده است. از این کشور در زبان فارسی تحت عنوان، « هند یا هندوستان» در زبان انگلیسی، «ایندیا» (INDIA) و در زبان سانسکریت «بهارت ورشا» (bharatvarsha) یاد می گردد. کشور هند به صورت شبه جزیره ای مثلثی شکل است که قاعده آن به شمال کوه های هیمالیا، ضلع شرقی آن به خلیج بنگال و ضلع غربی آن به دریای عمان و رأس آن در جنوب، به اقیانوس هند منتهی می گردد. این کشور از شمال غربی به پاکستان، از شمال به چین، بوتان، نپال و تبت، از شرق به میانمار
(برمه سابق) و از جنوب و جنوب غربی به اقیانوس هند منتهی می گردد. کشور بنگلادش، که در منتهی الیه جنوب شرقی هند واقع گردیده از کلیه جوانب توسط کشور هند احاطه شده و تنها در شرق، مرز بسیار کوچکی با میانمار دارد. کشور هند در جنوب، از طریق تنگه پاکبا با کشور سریلانکا(سیلان سابق) همسایه است. وسعت این کشور (به استثنای مناطقی از کشمیر که در اختیار پاکستان و چین است) بر 596،165،3 کیلومترمربع بالغ می گردد. مطابق سرشماری سال 2001 جمعیت کشور یک میلیارد و بیست و هفت میلیون نفر بالغ می گردد. زبان رسمی کشور هند «هندی» با خط دیوانگیری است که 30% جمعیت هند با آن تکلم می کنند. با این حال مطابق قانون اساسی کشور، 16 زبان دیگر از قبیل آسامی، بنگالی، گجراتی، کانارایی، کشمیری، کوکانی، مالایالم، مانی پوری، نپالی، اوریا، پنجابی، سانسکریت، سندی، تامیل، تیلگو و اردو نیز به رسمیت شناخته است. زبان انگلیسی از سال ها پیش از استقلال کشور زبان اداری و رسمی بوده و طبق توافقات به عمل آمده پس از استقلال (1947) نیز به عنوان زبان اداری باقی ماند. در حال حاضر، کل آموزش عالی و قسمت اعظم مکاتبات اداری این کشور به زبان انگلیسی صورت می گیرد.
طی نیم قرن اخیر کشور هند، به پیشرفت های چشمگیری در زمینه های مختلف علمی و فنی نایل آمده است. این کشور در حال حاضر با برخورداری بیش از 273 دانشگاه معتبر[1]، 11831 کالج و مرکز آموزش عالی و 700 مرکز تحقیقات علمی از مقام نخست در میان کشورهای در حال توسعه و مقام پنجم در سطح جهان برخوردار می باشد. به رغم اختلاف فاحش میان توان اقتصادی آمریکا و هند، این کشور طی 50 سال اخیر از لحاظ توسعه مراکز آموزش عالی و حجم تحقیقات علمی، رشدی معادل ایالات متحده آمریکا داشته است به گونه ای که در حال حاضر سومین قدرت تحقیقاتی جهان به شمار می آید[2].
نظام آموزش عالی کشور از ارزش و اعتبار بین المللی برخوردار می باشد. مدارک دانشگاه های معتبر هند مورد قبول دانشگاه ها و مراکز معتبر علمی جهان است. در حال حاضر، جمع کثیری از دانش آموختگان دانشگاه های هند در سرتاسر جهان در مؤسسات معتبر علمی و تحقیقاتی مشغول به فعالیت می باشند. همه ساله نیز تعداد زیادی از اساتید دانشگاه های هند به عنوان استاد میهمان جهت تدریس به دانشگا ه های کشورهای مختلف جهان اعزام می گردند. در حال حاضر اینکشور از جمله مهم ترین تولیدکنندگان نرم افزارهای کامپیوتری در جهان به شمار می رود. کشور هند، مجهز به سیستم های ماهواره ای در زمینه تحقیقات کشاورزی، هواشناسی، مخابراتی و نظامی می باشد. همچنین در استفاده از شبکه اطلاع رسانی بین المللی (Inernet)
آموزش ابتدایی در کشور هند از شش سالگی آغاز شده و به مدت هشت سال ادامه می یابد. به عبارت دیگر این دوره از آموزش کودکان رده های سنی 6تا 14 سال را تحت پوشش قرار داده و از کلاس اول آغاز شده تا پایه هشتم ادامه می یابد مقطع آموزش ابتدایی خودبه از سطح آموزش ابتدایی پنج ساله و آموزش پس از ابتدایی یا میانی سه ساله بر اساس قانون اساسی هند متشکل میگردد . دولتهای ایالتی مکلف به ارائه آموزش و پرورش رایگان و اجباری به کودکان رده های سنی 6 تا 14 سال می باشد. سال تحصیلی مقطع آموزش ابتدایی بر 200 روز کاری که از اوایل تابستان آغاز شده و تا تابستان آتی ادامه می یابد مشتمل می گردد. از جمله برنامه های درسی پنج سال اولیه آموزش ابتدایی می توان به آموزش محیطی ،ریاضی،هنر،آموزش کار و فعالیتهای بهداشتی و آموزش یک زبان با تاکید بر زبان مادری اشاره نمود. در سه سال سی از دبستان ریاضیات ،علوم و تکنولوژی، آموزش زبانهای هندی، انگلیسی و یک زبان محلی ،تربیت بدنی و بهداشت، علوم اجتماعی، هنر و آموزش کار به دانش آموزان ارائه می گردد. بر اساس آخرین گزارش آماری وزارت توسعه منابع انسانی ،تعداد کل دانش آموزان وزارت توسعه منابع انسانی، تعداد کل دانش آموزان مقطع آموزش ابتدایی 8ساله طی سال 1999 پس 000/240/151 نفر بالغ میگردد که بدین ترتیب نسبت افراد ثبت نام شده از تعداد کل کودکان لازم التعلیم در این دوره از 6/42 درصد طی سال 1950 به 14/92 درصد طی سال 1999 گفتنی است که تعداد مدارس این دوره از 000/223 مدرسه سال 1950 به 000/817 مدرسه طی سال 1999 و تعداد معلمان نیز از 000/624 نفر طی سال 1950 به 000/180/3 نفر طی سال 1999 افزایش یافته است.
موفقیت چشمگیری داشته و در حال حاضر کلیه مراکز آموزش عالی این کشور مجهز به سیستم کامپیوتری می باشند.
مقطع آموزش پیش دبستانی: ازجمله مهمترین شرایط لازمه جهت تدریس در مراکز آموزش پیش دبستانی می توان به قبولی درآزمون مقطع متوسطه یا دوره دوم متوسطه ( گذراندن 10 تا 12سال تحصیلی) و گذراندن دوره آموزشی 2-1 ساله اشاره نمود. این درحالیست که در برخی ازدانشگاهها آزمون ورودی جهت ورود به دوره کارشناسی آموزش ازفارغ التحصیلان مقطع کارشناسی به عمل می آید.
سطح اول :حداقل شرایط لازم جهت تدریس درسطح1 آموزش گذراندن دوره آموزشی10تا 12ساله یا قبولی درآزمون مقطع متوسطه و گذراندن دوره آموزشی 4 ساله دررشته آموزش ابتدایی است.
ازجمله مهمترین مواد آموزشی مراکز آموزش معلمان می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- واحدهای پایه( 20 % ) : آموزش تاریخچه هند – روانشناسی آموزش
2- واحدهای تخصصی( 30%): آموزش زبان ( زبان مادری و زبان انگلیسی)– آموزش ریاضی- آموزش علوم طبیعی– آموزش علوم انسانی– آموزش بهداشت و تربیت بدنی– آموزش هنر– آموزش عملی
3- واحدهای تخصصی فوق العاده ( 10%) : آموزش علوم / آموزش علوم اجتماعی و گزینش
یکی ازدروس آموزش بزرگسالان، آموزش غیر رسمی، آموزش اجتماعی، آموزش قبایل، آموزش کلاس چندپایه، جمعیت شناسی، آموزش استثنایی، تکنولوژی آموزشی
4- واحدهای کارورزی( 40%) : کارعملی– مشارکت در آموزش (درکلاسهای ابتدایی و دوره دوم ابتدایی)
- 4/ 1 در صد از معلمین31تا 35ساعت درهفته
- بیش از4/ 1 درصد نزدیک به 36ساعت درهفته
- 2/1درصد نزدیک به31 تا 40 ساعت درهفته( دردوره دوم ابتدایی)
- 12درصد بیشتراز40 ساعت درهفته (دردوره دوم ابتدایی)
برنامه های آموزش ضمن خدمت خود از دوره های آموزشی به شرح ذیل متشکل می گردد:
دوره 1 آموزش ضمن خدمت با عنوان PMOST که ازسال1986درقالب برنامه های توجیهی برای معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه برگزار می گردد.
دوره 2 آموزش ضمن خدمت با عنوان SOPT که ازسال 94-1993 درقالب دوره هایی تحت عنوان برنامه توجیهی ویژه معلمین دوره ابتدایی برگزار می گردد
